Bulling και τρόποι αντιμετώπισης από τους γονείς

( Το υλικό προέρχεται από την ιστοσελίδα της εκστρατείας “Μίλα Τώρα” από το “Το Χαμόγελο του Παιδιού” και το «YouSmile», το Ευρωπαϊκό Εθελοντικό Δίκτυο Μαθητών και Μαθητριών του Οργανισμού με τη συνεργασία του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά του Σχολικού Εκφοβισμού (E.A.N)) ΠΗΓΗ

Τι (δεν) είναι bulling

Σύμφωνα με τον Olweus «Ένας μαθητής/μία μαθήτρια είναι θύμα εκφοβισμού όταν επανειλημμένα και συστηματικά δέχεται βία από έναν ή περισσότερους συμμαθητές. H βία μπορεί να είναι σωματική, λεκτική, συναισθηματική, σεξουαλική ή/και διαδικτυακή. Παράλληλα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, επισημαίνει ότι ο εκφοβισμός αποτελεί μία πολύπλευρη μορφή κακομεταχείρισης, η οποία χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη έκθεση ενός ατόμου σε φυσική ή/και συναισθηματική επιθετικότητα, όπως πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδίες, απειλές, παρενόχληση, χλευασμούς, καψόνια, κοινωνικό αποκλεισμό ή διάδοση φημών.

Συνεπώς, για να θεωρηθεί εκφοβισμός μία συμπεριφορά θα πρέπει να υπάρχει ανισορροπία δύναμης, στόχος να προκληθεί κάποιου είδους βλάβη, να γίνεται από πρόθεση και κατ’ επανάληψη. Οι πράξεις του εκφοβισμού συνήθως είναι προγραμματισμένες και απειλούν σοβαρά τη σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού που εκφοβίζεται, ενώ συχνά ακολουθεί και επίρριψη ευθυνών στο ίδιο το παιδί.

​Από τα παραπάνω προκύπτει ότι μία σύγκρουση μεταξύ δύο ή περισσότερων παιδιών εντός ή εκτός σχολικού περιβάλλοντος ΔΕΝ αρκεί για να μιλήσουμε για εκφοβισμό. Αναλυτικότερα, στη σύγκρουση υπάρχει ισότιμη σχέση μεταξύ των μελών, ενώ συχνά τα παιδιά διατηρούν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους. Η σύγκρουση προκύπτει τυχαία, ίσως μόνο μία φορά και δεν έχει σοβαρές επιπτώσεις στο παιδί που εκφοβίζεται. Επιπροσθέτως, συχνά ακολουθεί μεταμέλεια και ανάληψη ευθύνης από τον «δράστη», και δεν αποσκοπεί στην απόκτηση δύναμης.

​Μία ακόμη σύγχυση μπορεί να δημιουργηθεί από τα ίδια τα παιδιά που εκφοβίζουν ή παρατηρούν, τα οποία μπορεί να ισχυριστούν ότι μία συμπεριφορά εκφοβισμού δεν είναι τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από «πλάκα» ή «πείραγμα». Ωστόσο, μία σημαντική διαφορά είναι ότι η πλάκα συμβαίνει μεταξύ φίλων, ενώ ο εκφοβισμός ΟΧΙ. Επίσης, στην πλάκα υπάρχουν εναλλαγές στους ρόλους και απαραίτητη προϋπόθεση είναι να γελάνε όλοι. Τέλος, η πλάκα ΔΕΝ περιλαμβάνει ένα παιδί που πονάει, φοβάται ή ντρέπεται, συναισθήματα που προκαλούν οι συμπεριφορές εκφοβισμού.

Γονείς: Τρόποι αντιμετώπισης

Στα σχολεία, στα οποία υπάρχουν μαθητές/τριες που ενισχύουν τις συμπεριφορές εκφοβισμού, υπάρχει σημαντικά μεγαλύτερος κίνδυνος να εμφανιστούν περιστατικά εκφοβισμού. Αντίστοιχα, στα σχολεία, στα οποία υπάρχουν μαθητές/τριες που παρεμβαίνουν για να υποστηρίξουν το παιδί που εκφοβίζεται, υπάρχει σημαντικά μικρότερος κίνδυνος να αναπτυχθούν φαινόμενα εκφοβισμού και θυματοποίησης (Karna, Voeten & Poskiparta, 2010).

Έτσι λοιπόν, ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους πρόληψης του εκφοβισμού είναι να μιλάμε στα παιδιά μας για τις αξίες του σεβασμού, της αποδοχής της διαφορετικότητας, της ενσυναίσθησης και της ομαδικότητας. Για τη σημασία του να μην ενισχύουμε το χλευασμό, την υποτίμηση ή τον αποκλεισμό ενός παιδιού αλλά αντίθετα, να παρεμβαίνουμε και να υπερασπιζόμαστε ένα παιδί που αντιλαμβανόμαστε ότι έχει γίνει αποδέκτης τέτοιων συμπεριφορών. Συγκεκριμένα, ως γονείς μπορείτε:

• να εξηγείτε με σαφήνεια και παραδείγματα ότι καμία μορφή βίας δεν επιτρέπεται να ασκείται στα παιδιά. Κανένας λόγος και καμία αφορμή δεν δικαιολογεί την χρήση βίας και ποτέ δεν φταίει ένα παιδί που του ασκείται βία.
• να τονίζετε ότι εκφοβισμός μπορεί να υπάρχει και στα πλαίσια σχέσεων που θεωρούμε φιλικές/συντροφικές. Μπορείτε να πείτε στα παιδιά: «Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να σε κάνει να αισθάνεσαι πόνο, ντροπή, ενοχές ή άβολα, ακόμα κι αν είναι ένα πρόσωπο που το αγαπάς ή το νοιάζεσαι ή το θεωρείς φίλο/η σου. Μπορείς και πρέπει να αντιδράσεις! Μπορείς να ζητήσεις βοήθεια, μη το περάσεις μόνος/η σου!»
• να ενισχύετε τα παιδιά να παίρνουν θέση ενεργά κατά του εκφοβισμού, δείχνοντας ότι αυτές οι συμπεριφορές δεν είναι αποδεκτές, ούτε αστείες. Αν μπορούν, ας προσπαθήσουν να κινητοποιούν και την παρέα τους ενάντια σε τέτοια περιστατικά.
• να βοηθήσετε τα παιδιά να καταλάβουν ότι η δύναμη ενός παιδιού που εκφοβίζει αντλείται από τα παιδιά που βλέπουν τις πράξεις αυτές και τις επικυρώνουν με την στάση τους.
• να επισημάνετε ότι κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να μην συμπαθεί κάποιο άλλο παιδί για οποιονδήποτε λόγο, όμως δεν έχει κανένα δικαίωμα να το εκφοβίζει επειδή δεν το συμπαθεί. Έχει την επιλογή να μην είναι φίλοι/ες, να μην κάνουν παρέα. ΠΗΓΗ